DUDAK DAMAK YARIĞI: BİR SERİ ESTETİK AMELİYAT

Dudak damak yarıkları, halk arasında "kurt ağzı" (dudak-damak yarığı) ve "tavşan dudak" (dudak yarığı) diye bilinen doğumsal anomalilerdir. Bu anomaliler birlikte yada tek başlarına oluşabilir. Bu deformitelerde, isimlerinden de anlaşılacağı üzere dudakta ve damakta gelişim bozukluğuna bağlı olarak yarık bulunur. Yarık oluşmasının sebebi her iki tarafdaki dokuların orta hatta birleşmemesidir ve genellikle sebebi araştırılmaz; birden çok sebep bu anomaliye yolaçar.

Normal bir hamilelikte, dudağı oluşturan yapılar, gebeliğin 5.-6. haftasında; damağı oluşturan yapılar gebeliğin 10. haftasında birleşir. Bu dönemlerde dokularda birleşme olmazsa dudak-damak yarığı oluşur. Hamilelikte alınan röntgen ışınları, ilaçlar, bazı virütik hastalıklar bu deformitelere yol açabilir. Bu deformitenin kalıtsal olabildiği de görülmüştür. Bu deformite, 700-1000 canlı doğumda bir görülür. Dudaktaki yarık, konuşmayı ve görünüşü; damaktaki yarık, konuşmayı ve bebeğin beslenmesini bozar. Bu bebeklerde genellikle başka dokularda ek deformiteler olmaz fakat emin olmak için dudak-damak yarıklı bebeklerin ayrıntılı olarak incelenmesi gereklidir.

Dudaktaki deformite, bir çentik şeklinde basit yada dudağın her iki tarafında ciddi gelişim geriliğine yolaçacak şekilde ağır olabilir. Dudak yarığı, buruna doğru uzanabilir, damak yarığı ile birlikte olup diş eti ve çene kemiğinde de bir yarık oluşturacak kadar ciddi olabilir. Bu deformite tek yada iki taraflı olabilir.

Damak yarıkları ise damağın arkasından, küçük dilden başlar, öne doğru uzanır. Yarık, yumuşak damakla sınırlı olabilir yada sert damağı da içerebilir; hatta diş etini ve çene kemiğini katedip dudak yarığı ile devamlı olabilir.

Dudak yarığı daha ziyade estetik bir kusur iken damak yarığı yeni doğmuş bebekte ciddi beslenme sorunlarına yolaçabilir. Damağında buruna açılan bir yarık bulunan bebek ememez. Yarık sebebiyle ağız içinde vakum oluşturamaz. Emse bile emdiği süt, burnuna ve solunum borusuna kaçabilir. Bu bebekleri beslemek için özel damaklıklı biberonlar vardır. Annenin sütü özel bir pompa ile sağılır ve bu damaklıklı biberon ile bebek beslenebilir. Damaklıklı biberonlarda damakdaki açıklığı tıkayan bir parça bulunur. Böylece bebek emmek için gerekli vakumu ağız içinde oluşturabilir, süt burnuna kaçmaz. Annenin sütünü sağmak için kullanılan özel pompa ve bu damaklıklı biberonlar eczanelerde satılmaktadır. Burada dikkat edilmesi gereken bir diğer önemli nokta bebeğin beslenirken dik tutulmasıdır. Bebek yatırılarak biberonla beslenirse süt solunum borusuna kaçabilir. Aynı şekilde bebek yatırılarak beslendiğinde süt östaki borusuna kaçabilir ve kulağa ulaşıp kulak iltihabına yolaçabilir. Damak yarığı olan bebeklerde ateş olduğunda mutlaka bir çocuk doktoruna götürüp kulak muayenesi yaptırılmalıdır. Ateş, orta kulak iltihabının belirtisi olabilir.

Damak yarığı olan çocuklar uygun tedaviyi görmezlerse konuşmaları ileri derecede bozulabilir. Bazı sesleri net çıkaramazlar, genizden konuşuyorlarmış gibi olur. K, P, T, B, D, S, Ş, Ç, F gibi harfleri net söyleyemezler. Konuşmayı test etmek için "Koka kola", "Amerika", "Patates" gibi kelimeleri söylemesi istenir. Bu harfleri net çıkarabilmek için yumuşak damağın arka kısmının yutağın arka duvarı ile temas etmesi ve havanın buruna kaçmasını engellemesi gerekir. Damak yarığı olan bebeklerde hava, damaktaki yarıktan buruna kaçtığı için bu harfleri net söyleyemezler. Damak yarığı zamanında tedavi edilmezse ileride konuşmayı düzeltmek çok zor hale gelebilir. Geç ameliyat edilmiş vakalarda konuşma ameliyattan sonra dahi düzelmeyebilir. Bu durumda çocuğa düzgün konuşmanın öğretilmesi gerekir. Bu noktada konuşma terapistleri devreye girmelidir. Konuşma terapistleri, çocuğa sesleri nasıl çıkartması gerektiğini bilimsel yöntemlerle yeniden öğretecektir.

AMELİYATI NE ZAMAN YAPMALI?

Dudak yarığı ameliyatı için en uygun zaman doğumdan 3 ay sonrasıdır. Damak yarığı ise 6 ay ile 18 ay arasındaki zaman diliminde yapılmalıdır. Bu beklemelerin sebepleri, onarılacak bölgede yeterli doku gelişiminin beklenmesi, bebeğin alacağı anesteziye uygun kiloya (4.5-5 kilo) erişmesidir. Dudak yarığı 3 aydan sonra herhangi bir zaman yapılabilse de, damak yarığının çocuk konuşmaya başlamadan onarılması şartı vardır. Ameliyatlar tam teşekküllü bir hastanede, ameliyathanede ve genel anestezi ile yapılır. Her iki ameliyatta 1.5-2 saat sürer. Hastalar ameliyattan bir gün sonra taburcu edilir. Dudak yarığı ameliyatından sonra bebeğin mümkün olduğu kadar ağlamamasına dikkat edilir. Damak yarığı ameliyatından sonra bir kaç saat serum ile beslenen bebeğe daha sonra kaşık ile tortusuz sıvı mamalar verilir.

Her iki ameliyatta da bebeğin ellerine boksör eldiven giydirilerek eli ile ameliyat yerini kaşıması önlenmelidir. Damak yarığı ameliyatlarının bir kısmında daha sonra ufak açıklıklar kalabilmektedir. Fistül denen bu açıklıkları kapamak için ikinci bir ameliyat gerekebilir. Damak yarığında atılan dikişler kendiliğinden eriyen dikişler olduğundan alınmaları gerekmez. Dudak yarığında ise izin en az kalması için erimeyen ince ipliklerle dikişler atılır. Bu dikişler bir hafta içinde alınır. Başlangıçta dikiş izleri kızarıktır, belirgindir fakat haftalar aylar içinde izler soluklaşacaktır.

Damak yarığında, ortadaki açıklık, yanlardaki sağlam damak mukozası kullanılarak kapatılır. Fistül (ufak delikler) oluşma ihtimali her zaman vardır. Fistül oluştuğu taktirde bir süre kendi kapanması için beklenebilir, yada fistül kapatma ameliyatı yapılır.

Dudak yarığının özel onarım şekilleri vardır. Onarımda yarığın her iki tarafındaki sağlam dudak dokusu kullanılır.

Dudak yarığında amacımız izin mümkün olduğu kadar az olduğu, dudak kasının doğru şekilde onarıldığı, hem estetik açıdan hem de fonksiyonel açıdan başarılı sonuçlar elde etmektir. Sağdaki bebek resminde görüldüğü üzere filtrumun doğru onarılması (1), filtrumun her iki yanındaki çıkıntıların oluşturulması (2 ve 3), dudak orta hattaki dolgunluğun sağlanması (4), burundaki deformasyonun anatomiye uygun onarılması (5) şarttır... Ayrıca dudağın iç katmanlarında yer alan dudak kası da doğru onarılmalıdır. Bu kas onarılmazsa dudak hareketleri sağlıklı olmaz.

Dudak damak yarığında, bebeğin doğru beslenmesi ve ameliyatın zamanında yaptırılması sadece ilk adımlardır. İleride ikinci, hatta üçüncü ameliyatların gerekebileceğini aile bilmelidir. Çocuğun konuşması herşeye rağmen bozuk gelişmişse konuşma terapisi gerekebilir. Diş etinde ve dişlerde eksikler varsa ortodontik tedavi gerekir.

Dudak yarığı ameliyatı:

Dudak damak yarığı nasıl onarılır:

Komplike dudak damak yarığı, tam olarak bir ekip çalışması ile tedavi edilir:

Çocuk doktoru bebeğin uygun beslenmesini sağlar, zamanı gelince sizi bir plastik cerraha yönlendirir, plastik cerrahi uzmanı gerekli ameliyatları yapar, bu arada olabilecek orta kulak iltihabı ve diğer kulak sorunları için çocuk doktoru ve kulak burun boğaz uzmanı bebeğinizi takip eder, gerekli tedavisini sağlar. Üst çenedeki ve dişlerdeki problemler (dişlerde eksiklik, eğrilik, fazla diş) için plastik cerrahi, çene cerrahi ve ortodonti uzmanları birlikte tedavinizi planlar. Çocuğun yaşayabileceği psikolojik sorunlar açısından da bir çocuk psikoloğu çocuğu takibe almalıdır. Bu çocuklarda ek olarak başka organ anomalileri de bulunabileceğini yukarıda belirtmiştik. Bu gibi ek anomalilerin de bir çocuk doktoru ve bir genetik uzmanı tarafından araştırılması gerekir. Büyüdüklerinde dudakdaki izin ve burundaki deformasyonun düzeltilmesi gerekir. Bu revizyon ameliyatları da bir seansda bitmeyebilir. Bu vakalarda burundaki deformiteyi düzeltmek için ameliyatın çok iyi planlanması gerekir. Düzeltici rinoplastinin açık yöntemle yapılması şarttır. Dudak damak yarıklı çocukların ve ailelerinin yıllar içinde yapılacak bir dizi ameliyata hazır olmaları gerekir.

Bu konuyu internette aramak için kullanabileceğiniz anahtar kelimeler (keywords) :
cleft palate, cleft lip

ESTETİK AMELİYATLARIN 3 BOYUTLU ANİMASYONLARI

Amerikan plastik cerrahi derneği, bir çok ameliyatın nasıl yapıldığını, kısa anatomi bilgisinin ve ameliyat tekniklerinin anlatıldığı 3 boyutlu animasyonlar hazırlatmış. Aşağıdaki resime tıklayarak bu sayfaya ulaşabilirsiniz.

ESTETİK AMELİYAT ÖNCESİ VE SONRASI HASTA RESİMLERİ

Bu web sitesi oluşturulurken sitenin, "Yasal uyarılar" sayfasında belirtilen tüm kanun, tüzük ve kriterlere uygun olmasına özen gösterilmiştir. Bu sebeple web sitemde hastaların estetik ameliyat öncesi, ameliyat sırası ve sonrası görüntülerine (fotoğraf, video), hastalardan yazılı izin alınmış olsa dahi, yer verilmemektedir. Sitede, site ziyaretçileri ve hastalar için eğitici olduğu düşünülerek konmuş video ve görüntüler ise yabancı kaynaklıdır.

DİKKAT!

Lütfen dikişleriniz alınıp, yaralarınız iyileştikten sonra, doktorunuzla iletişiminizi kesmeyiniz. Ameliyattan sonra 6. ayda ve 1. yılda mutlaka doktorunuza kontrole gidiniz.

Ameliyatınızla ilgili herhangi bir sorununuz olduğu taktirde ilk olarak kendi doktorunuza başvurunuz. Estetik ameliyat olmuş ve ameliyat sonucunda pürüzler olan hastaların en sık yaptıkları hata, kendi doktorlarına kontrole gitmemeleri; başka bir doktora başvurmaları ve sabırsız olmalarıdır.

Her ameliyatın kendine göre bazı riskleri vardır ve ameliyat sonunda bazı istenmeyen sonuçlar, pürüzler oluşabilir. Genellikle bu pürüzler, ufak revizyonlarla düzeltilebilecek sorunlardır. Unutmayın ki estetik cerrahide, canlı dokulara şekil verilmektedir ve ameliyatın sonucu genellikle tüm şişlikler inip, dikişler iyileşmeden görülemez. Bu iyileşme süreci, yerine göre 1-2 ay ile 1 yıl arasında bir zaman alır. Bu yüzden ameliyatınız sonunda pürüz kaldıysa öncelikle ameliyatınızı yapan kendi doktorunuza başvurun ve sabırlı olun.

Revizyon ameliyatlarını yapmak için o bölgede iyileşmenin tamamlanmasını beklemek gerekir. Bu yüzden sabırlı olun. Mutlaka kendi doktorunuza kontrole gidin ve iletişiminizi kesmeyin.

Ameliyattan önce ameliyatınız hakkında bilgilenin; ameliyat günü cesaretli olun; ameliyattan sonra sabırlı olun..

Ameliyatlar ve ameliyatsız estetik uygulamalar öncesi önerilerim için "burayı tıklayın.."

Ameliyatlar ve ameliyatsız estetik uygulamalar sonrası önerilerim için "burayı tıklayınız.."

Ameliyatların ve ameliyatsız estetik uygulamaların fiyatları, ücretleri ile ilgili genel bilgi için "burayı tıklayınız.."

SIK SORULAN SORULAR:

DİYORLARKİ, BEBEKTE DUDAK-DAMAK YARIĞI OLMASA BİLE, DİLALTI BAĞI KISA İSE YİNE KONUŞMASI BOZUK OLURMUŞ. DİLALTI BAĞININ KISALIĞI KONUSUNDA BİLGİ VERİRMİSİNİZ?

» Dudak-damak yarığı gibi dilaltı bağının kısalığı da konuşmayı bozar. Normalde bazı sesleri çıkarırken dilin, damak tavanına değmesi gerekir. Dilaltı bağı kısa ise bebek bu sesleri çıkaramaz, dilini dışarı çıkaramaz. Tedavi olarak dilaltı bağı, bebek konuşmaya başlamadan kesilir ve dilaltında uzama sağlanır. Bu işlem ameliyathanede yapılır. Ameliyat sonunda kanamalar itina ile durdurulmalıdır, çünkü bu bölge kanlanması iyi olan bir bölgedir, kanayabilir.